آلزایمر: بیماری خاموش قرن

آلزایمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مغزی در دنیا است که باعث زوال تدریجی حافظه و توانایی‌های شناختی می‌شود. این بیماری عمدتاً افراد بالای ۶۵ سال را درگیر می‌کند، اما در برخی موارد نادر، افراد جوان‌تر نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در این مقاله به بررسی علائم، علل، راه‌های پیشگیری و درمان‌های موجود برای آلزایمر می‌پردازیم.

آلزایمر چیست؟

آلزایمر نوعی بیماری عصبی پیشرونده است که در اثر تخریب سلول‌های مغزی رخ می‌دهد. این بیماری با مشکلات حافظه شروع می‌شود و به مرور زمان سایر عملکردهای ذهنی مانند قدرت تصمیم‌گیری، زبان و رفتار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مراحل پیشرفته، بیمار حتی قادر به انجام فعالیت‌های روزمره‌ی ساده هم نخواهد بود.

علائم

اولین نشانه‌ی بیماری خاموش معمولاً فراموشی خفیف است، مانند فراموش کردن مکالمات اخیر یا گم کردن وسایل شخصی. با پیشرفت بیماری، علائم زیر ظاهر می‌شوند:

• اختلال در زبان و برقراری ارتباط

• گم کردن مسیر در مکان‌های آشنا

• تغییرات شخصیتی و رفتاری

• دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره

• کاهش توانایی قضاوت و تصمیم‌گیری

شناسایی این علائم در مراحل اولیه می‌تواند روند پیشرفت بیماری را کندتر کند.

علل و عوامل خطر

علت دقیق بیماری خاموش هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی در بروز این بیماری نقش دارند. برخی از عوامل خطر عبارتند از:

• سن: با افزایش سن، خطر ابتلا به آلزایمر افزایش می‌یابد.

• وراثت: داشتن سابقه خانوادگی آلزایمر، احتمال ابتلا را بالا می‌برد.

• بیماری‌های قلبی-عروقی: فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا می‌توانند ریسک آلزایمر را افزایش دهند.

• سبک زندگی: عدم فعالیت بدنی، تغذیه نامناسب و مصرف دخانیات نیز از عوامل موثرند.

چگونه از این بیماری خاموش محافظت کنیم؟

هرچند هنوز راه قطعی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری شناسایی نشده است، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که با رعایت برخی نکات، می‌توان خطر بروز این بیماری را کاهش داد.

نقش قند خون در ابتلا به آلزایمر

مطالعات نشان داده‌اند که بیماری‌هایی مانند دیابت، که بر قند خون تاثیر می‌گذارند، می‌توانند عملکرد مغز و سیستم عصبی را مختل کنند. افزایش قند خون باعث افزایش سطح آمیلوئید بتا در بدن می‌شود؛ ماده‌ای که نقش کلیدی در ایجاد پلاک‌های مغزی مرتبط با آلزایمر دارد. بنابراین کنترل قند خون می‌تواند یکی از راه‌های مؤثر در پیشگیری از این بیماری باشد.

اهمیت سلامت قلب در پیشگیری از آلزایمر

راهکارهایی که برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی پیشنهاد می‌شود، می‌تواند در پیشگیری از آلزایمر نیز موثر باشد. مواردی که باید کنترل شوند عبارتند از:

• فشار خون بالا

• چاقی

• دیابت

• کلسترول بالا

مدیریت این عوامل خطر نه تنها سلامت قلب را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند به سلامت مغز و پیشگیری از آلزایمر نیز کمک کند.

سبک زندگی سالم و کاهش خطر ابتلا

تحقیقات حاکی از آن است که سبک زندگی سالم می‌تواند احتمال بروز بیماری خاموش را کاهش دهد. برخی اقدامات موثر عبارتند از:

• ورزش منظم

• رژیم غذایی سالم، شامل مصرف امگا ۳ و ماهی

• فعال نگه داشتن ذهن با یادگیری زبان جدید یا حل جدول

• معاشرت و حفظ روابط اجتماعی قوی

• کنترل وزن و جلوگیری از چاقی

• پیشگیری از ضربات سر

ارتباط بیماری لثه با پیشرفت فراموشی

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که بیماری لثه می‌تواند روند زوال حافظه در بیماران مبتلا به آلزایمر را تسریع کند. التهاب ناشی از بیماری لثه باعث افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی به نام میکروگلیا در مغز می‌شود. این التهاب در نهایت می‌تواند پیشرفت آلزایمر را سرعت ببخشد. بنابراین مراقبت از سلامت دهان و دندان نیز اهمیت زیادی در پیشگیری از آلزایمر دارد.

درمان 

در حال حاضر درمانی برای توقف کامل پیشرفت آلزایمر وجود ندارد، اما داروهایی مانند دونپزیل و ممن تین می‌توانند علائم را به طور موقت بهبود ببخشند. همچنین روش‌های غیر دارویی نظیر کاردرمانی، موسیقی‌درمانی و فعالیت‌های شناختی می‌توانند کیفیت زندگی بیماران را بهتر کنند.

نتیجه‌گیری

آلزایمر بیماری‌ پیچیده و چالش‌برانگیز است که هم فرد بیمار و هم خانواده‌ی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شناخت علائم اولیه، رعایت سبک زندگی سالم و دریافت مراقبت‌های پزشکی به موقع می‌تواند روند بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

دسته بندی سرگرمی: